Verdichtingsvisie Binnenstad

We willen een fijne binnenstad, waar je je veilig voelt en waar iets te beleven valt. Een binnenstad die aantrekkelijk is om te wonen, werken, winkelen, verblijven en recreëren, met alle daarbij behorende stedelijke voorzieningen.

De groene wiggen, de drie landschapsparken die vanuit het buitengebied de stad in komen tot in het centrum, vormen samen met de fijnmazige groenstructuur een waardevolle kwaliteit van onze stad, die we willen behouden en versterken. De woningen waar zo’n behoefte aan is, willen we daarom realiseren door verdichting binnen de bestaande stedelijke structuren. Deze groei gaat in alle wijken van de stad plaatsvinden.

Verdichting in het centrum biedt kansen voor een kwaliteitsimpuls van de stad. Het huidige hoogbouwbeleid (2008) hebben we daarvoor verder uitgewerkt en aangevuld. Verdichting geeft mogelijkheden voor een beter functionerende binnenstad met een goed ingerichte en aantrekkelijke openbare ruimte. Meer inwoners in de binnenstad levert meer reuring op en een verbeterde sociale veiligheid. Waarbij als belangrijkste voorwaarde geldt, dat Eindhoven een leefbare en inclusieve stad blijft, waar iedereen de vruchten plukt van het succes van Brainport Eindhoven.

We willen ook in de binnenstad woningen voor alle doelgroepen, van luxe appartementen tot betaalbare woningen. Ben je oud, jong, alleenstaand, expat, arbeidsmigrant of vorm je een gezin? Het doel is dat er voor iedereen mogelijkheden zijn een betaalbare woning in de binnenstad te vinden, nu en in de toekomst. Bovendien wordt de binnenstad autoluw, groen en klimaatneutraal ingericht.

In de Woondeal die is gesloten tussen Rijk, provincie en het Stedelijk Gebied Eindhoven, hebben we afspraken gemaakt om tot 2040 35.000 à 40.000 woningen te realiseren in Eindhoven. Uit de tactische studie Ontwikkelperspectief Centrum weten we dat er ruimte is voor maximaal 21.000 woningen binnen de Ring, mits aan alle randvoorwaardelijke maatregelen op het gebied van mobiliteit, groen en water wordt voldaan.

Door in het centrum te kiezen voor een hoogstedelijk woon- en werkmilieu, creëren we een aanvullend woningaanbod op regionaal niveau. Passend bij de uitstraling die we als centrumstad van de Brainportregio willen hebben. Maar ook een centrum als kloppend hart voor onze leefbare wijken. Kortom, een plek waar het fijn is om te zijn.

Tot de Binnenstad rekenen we naast de historische binnenstad (binnen de binnenring) ook De Bergen en het Tramstraatkwartier. Dit gebied betreft de vroegere stad Eindhoven van voor 1920. Deze visie gaat over dat gebied.

Aan de totstandkoming van de Verdichtingsvisie Binnenstad is een intensief samenspraakproces voorafgegaan. Op verschillende momenten zijn we met allerlei betrokkenen in gesprek geweest. Eind 2019 organiseerden we het stadsgesprek ‘Binnenstad zoekt de hoogte op, hoe doen we dat?’ en een online enquête. Dat leverde veel reacties op. En ook daarna is de verdichtingsvisie nog regelmatig onderwerp van gesprek geweest.

De vele ontvangen reacties getuigen van een grote betrokkenheid van Eindhovenaren bij de ontwikkeling van hun stad. Ze geven ook een goed inzicht in de verschillende opvattingen hierover. De opbrengst ervan is waardevol: deze heeft bijgedragen aan een kwalitatief betere en aangescherpte visie, die meer aansluit bij de belevingswereld van betrokkenen.

Alle reacties zijn begin september 2020 aan de gemeenteraad aangeboden in de vorm van:

• het ‘Verslag samenspraak’ waarin is toegelicht hoe alle reacties zijn afgewogen.
• een ‘Totaaloverzicht samenspraak’ met alle verslagen van bijeenkomsten en alle schriftelijk binnengekomen reacties.

Ook de reactie van Winy Maas, supervisor Binnenstad, ontving de raad.

Na de politieke discussie tijdens de meningsvormende raadsvergadering in september 2020 heeft het college de concept-verdichtingsvisie op een klein aantal punten aangescherpt, bijvoorbeeld in relatie tot meer aaneengesloten groen, het belang van een goede programmering voor de plinten in woontorens, en over de besluitvorming vervolgproces Stadhuisplein.

Vervolgens heeft het college de aangepaste visie medio november 2020 ter besluitvorming naar de gemeenteraad gestuurd. De raad heeft de Verdichtingsvisie op 15 december 2020 (ongewijzigd) vastgesteld. Daarbij zijn door de wethouder twee moties omarmd: het behouden van de groene wiggen (geen woningbouw) en het evalueren van ieder gerealiseerd groot bouwproject in de binnenstad.

Met de vaststelling van de Verdichtingsvisie Binnenstad (eind 2020) kunnen de acht focusgebieden verder worden uitgewerkt. Binnen een focusgebied kunnen meerdere initiatieven plaatsvinden. Deze worden in samenhang bekeken. Voor alle focusgebieden geldt dat onder regie van de gemeente een gebiedsvisie, een stedebouwkundig kader of plan opgesteld wordt. In samenspraak met bewoners, initiatiefnemers en andere betrokken partijen wordt nader onderzocht wat de mogelijkheden zijn voor de locatie en worden oplossingen gezocht voor het realiseren van grotere, projectoverstijgende opgaven zoals energie, mobiliteit en groen.

Voor het Stadhuisplein wordt in samenspraak met alle betrokkenen en belanghebbenden een integraal gebiedskader opgesteld. Daarbij is het vertrekpunt voor de bebouwing rondom het Stadhuisplein maximaal 160 meter hoog (XXL), maar de concrete onderbouwing en besluitvorming hierover volgt bij de besluitvorming over het gebiedskader.

Vervolgstappen samengevat
Wij blijven graag in gesprek over de ruimtelijke ontwikkelingen in de binnenstad, waarbij de Verdichtingsvisie Binnenstad kaderstellend is voor de uitwerking van alle nieuw- en verbouwplannen in de binnenstad. Samengevat ziet het vervolgproces er als volgt uit:

• Zodra er plannen zijn voor een focusgebied, geldt dat onder regie van de gemeente een gebiedsvisie, een stedebouwkundig kader of plan opgesteld wordt. Hierbij vindt samenspraak plaats met bewoners, initiatiefnemers en andere betrokken partijen.
• Ook voor andere initiatieven geldt dat ontwikkelaars samenspraak moeten organiseren met omwonenden, belangengroepen en andere stakeholders.
• Voor de meeste bouwplannen is een nieuw bestemmingsplan vereist. Daarbij kun je gebruikmaken van je wettelijk recht om een zienswijze in te dienen (na het ter inzage leggen van het nieuwe ontwerp bestemmingsplan). De gemeenteraad stelt een nieuw bestemmingsplan vast. Ben je het niet eens met het besluit van de gemeenteraad? Dan heb je de mogelijkheid om tegen het besluit beroep aan te tekenen bij de Raad van State.

De Verdichtingsvisie Binnenstad is een uitwerking van de omgevingsvisie Eindhoven, kloppend hart van Brainport die de raad op 16 juni 2020 heeft vastgesteld (ook als pdf beschikbaar ‘Eindhoven: kloppend hart van Brainport’) en de Binnenstadsvisie Eindhoven 2025, die de raad in 2016 heeft vastgesteld.

De Verdichtingsvisie Binnenstad hangt nauw samen met het Ontwikkelperspectief Centrum, dat een tactische studie is die inzicht geeft in de effecten en voorwaarden voor verdichting.

De Verdichtingsvisie Binnenstad geeft aan op welke wijze we uitvoering willen geven aan de verdichting van de binnenstad, volgens welke principes en uitgangspunten. Daarmee vormt het ook een uitwerking van het hoogbouwbeleid uit 2008, waarop het aanvullend is.

Korte toelichting op twee van de genoemde beleidsstukken:

Omgevingsvisie

De gemeenteraad heeft op 16 juni 2020 de omgevingsvisie ‘Eindhoven: Kloppend hart van Brainport’ vastgesteld. Deze visie geeft voor de lange termijn de strategische kaders aan waarbinnen onze stad zich kan ontwikkelen. In de omgevingsvisie is de stedelijke opgave ‘Werken aan een aantrekkelijk en hoogstedelijk centrum’ opgenomen. Inzet is om het Centrum verder te verdichten in combinatie met een aantrekkelijke openbare ruimte. De concept-Verdichtingsvisie Binnenstad is hiervan de uitwerking.

Meer info over de omgevingsvisie? Kijk dan op de pagina Omgevingsvisie.

Ontwikkelperspectief Centrum

Om te kijken wat de bandbreedte is van de ruimtelijke ontwikkeling van de stad, is een studie gedaan: het Ontwikkelperspectief Centrum (OPC). Het is een tactische studie, die scenario’s geeft voor het gebied binnen de Ring (Rondweg) en een doorkijk geeft tot 2040.

Het OPC schetst randvoorwaarden voor de Verdichtingsvisie Binnenstad. Het laat zien in welke mate verdichting mogelijk is met behoud van leefbaarheid, een gezond klimaat (groen, water, luchtkwaliteit en gezondheid) en bereikbaarheid. Uitkomst van deze studie is dat in het gebied binnen de Ring tot 2040 maximaal 21.000 woningen gebouwd kunnen worden, mits  aan alle randvoorwaardelijke maatregelen op het gebied van mobiliteit, groen en water wordt voldaan.

Meer info over samenhang dossiers

Voor meer info over de samenhang tussen de verschillende dossiers over ruimtelijke ontwikkeling tot 2040, bekijk de raadsinformatiebrief met bijlagen (april 2020):

Heb je een vraag? Stuur dan een mail naar Anneke Coolen (planoloog) a.coolen@eindhoven.nl, of Kim Dekkers (stedebouwkundige) k.dekkers@eindhoven.nl.